Wetenschap

Lees-, kijk- en luistertips van onze redacteuren bij het nieuws.

Deze week: hypnotiserende geluiden van kikkerkoren.

Margriet van der Heijden

Een team van Nederlandse onderzoekers heeft ontdekt dat er bijzondere diepzeegolven zijn die vier keer steiler kunnen worden dan gedacht. Het onderzoek van onder anderen wetenschappers van de TU Delft bewijst het bestaan van mysterieuze monstergolven die in het verleden schepen opslokten.

Op aarde is het nu gemiddeld 15°C. Maar een paar keer is het veel heter geweest. „We kunnen ons moeilijk voorstellen hoe vreselijk warm dat is, 30°C gemiddeld.”

Om een springstof gecontroleerd te laten ontploffen is een ontsteker nodig. Die ontploft als eerste, door een stroomstoot.

Onderzoekers zetten vol in op kunstmatige intelligentie als wapen in de strijd tegen armoede en schulden. ,,Beleid wordt gemaakt door mensen die zelf meestal geen ervaring hebben.’’

Westerse universiteiten pakken pro-Palestijnse protesten te hard aan, vindt de Israëlische hoogleraar mensenrechten Neve Gordon. Hij bepleit een academische boycot.

De aarde krijgt er tijdelijk een tweede maan bij. De 'minimaan' is slechts 10 meter breed en is daarom hoogstwaarschijnlijk niet zichtbaar vanaf onze planeet. De planetoïde beweegt zich van 29 september tot en met 25 november om de aarde.

Katten kunnen zowel overdag als in het donker haarscherp een muisje zien. Koreaanse onderzoekers hebben het principe van het kattenoog toegepast op camera’s.

Het beroemde schilderij de Sterrennacht van Vincent van Gogh is onderzocht door wetenschappers. Die wilden weten of de bijzondere wervelingen en draaikolken een accurate afspiegeling zouden kunnen zijn van hoe turbulentie stroomt. Dat is namelijk onzichtbaar. En dat lijkt het geval.

In Indonesië wordt volop gefraudeerd aan universiteiten. Status is belangrijker dan kennis. Ghostwriters schijven scripties en proefschriften. „Hier leest niemand een boek.”

De natuur staat onder druk en dat komt door de mens. Aan de hand van het lot van de uitgestorven Hawaïaanse vogel Kauai o’o heeft museum Allard Pierson „een activerende” tentoonstelling ingericht.

Japanse palingen weten soms te ontsnappen uit de maag van een roofvis. Biologen van de universiteit van Nagasaki hebben nu gezien hoe ze dat klaarspelen. ****

Agressieve en onschuldige prostaattumoren zijn moeilijk te onderscheiden, maar toch wist Marias Hagens de diagnostiek te verbeteren. „We willen op een veilige manier minder testen.”

Wekelijks een opmerkelijk beeld van een wetenschappelijke gebeurtenis. Deze week: de ‘hond van het blinkende water’.

Ze nemen 3,2 kilometer schaarse plankruimte in bezit. De UB wil af van een verzameling buitenlandse dissertaties.

In de nacht van dinsdag op woensdag vindt er een gedeeltelijke supermaansverduistering plaats. Zo'n verduistering ziet eruit alsof er een hap uit de maan is genomen. Maar wat is het precies?

Ook JD Vance weet het zeker: Haitianen eten écht huisdieren. Maar het thema dat hij aanboort, heeft diepe wortels.

Zeeotters verliezen hun fabuleuze drijfvermogen als ze in aanraking komen met olievervuiling. Een goede wasbeurt herstelt dat maar gedeeltelijk.

Een zwangere vrouw krijgt niet alleen te maken met zichtbare fysieke veranderingen, ook haar hersenen ondergaan een grote transformatie. Delen van haar moederbrein krimpen, elders worden verbindingen juist sterker. Er is nauwelijks een hersengebied dat niet door de zwangerschap wordt beïnvloed.

Voor het eerst zijn veranderingen in het brein tijdens de hele zwangerschap nauwgezet in kaart gebracht. Het volwassen brein blijkt verbluffend veranderlijk.

Vroeger was het bijzonder om het noorderlicht in Nederland te zien. Sterker nog, daar reisde men speciaal voor naar Lapland. Maar nu kan het op de Wadden en aan de Waddenzeedijk aan de lopende band, als het niet bewolkt is. Hoe komt dat?

Alles wat zich afspeelt in de kosmos – ook op planeet aarde – wordt in deze podcast besproken door de wetenschapsredactie van de Volkskrant.

Toeval heeft vele verschijningsvormen. Het speelt een rol in de klimaatwetenschap, de evolutiegeschiedenis, de rechtspraak en in medisch onderzoek. Jeroen Hopster schreef er een boek over.

De eerste commerciële ruimtereis is een feit. Twee burgers verlieten het vaartuig tijdens de SpaceX-missie Polaris Dawn. De astronauten zijn zondag teruggekeerd op aarde.